Feike Boschma

Feike Boschma (geboren 24-4-1921)is een bekende poppenspeler in Nederland. Ook wel omschreven als 'een beeldhouwer van bewegende beelden'.
Hij speelt voornamelijk met zelfgemaakte marionetten. Hij laat zich daarbij leiden door wat het materiaal, vooral lappen, hem geeft in beweging.
Lang al had ik de wens bij hem langs te gaan, en had vandaag een afspraak met hem.


Als voorbereiding heb ik de boeken van/over hem genaamd 'Aantekeningen' en 'Een leven aan draadjes' gelezen.
Daaruit heb ik genoteerd wat ik belangrijk vond, enkele citaten daaruit zijn: 'Het liefste gebruikt hij transparante stoffen om het ongrijpbare,
het immateriële uit te beelden en het publiek de grens tussen
schijn en werkelijkheid te laten zien.'
'Pas door de beweging gaat de pop leven. De poppen moeten zich uiten
in beweging.'
'Een pop is gebonden aan de theaterwet, dat elke opkomst en elke
afgang gemotiveerd moet zijn.'
'De pop is de rol.' (Dus als de pop maar 1 hand gebruikt, hoeft het
ook maar 1 hand te hebben.)
'De (volwassen) toeschouwer weet dat het een pop is, maar kijkt
naar wat het voorstelt.'
'Je weet dat wat je ziet nie waar is, maar de betovering is zo
meeslepend dat je je er vanzelf aan over geeft.'
'De dood als eigenschap verleent de pop zijn bestaansrecht als
theatermiddel.'
'De gebaren van een pop zijn schematisch en daardoor niet menselijk,
hoewel zij het menselijke wel benaderen. De toeschouwer voelt het
verschil en ziet de gedachten. De pp speelt de essentie van een
gemoedstoestand en geeft dat zelfs verhevigd weer. de toeschouwer
herkent en projecteert er zijn persoonlijke ervaring op. De gebaren
zijn synoniem voor bijvb. angst, verdriet, wanhoop, twijfel,
tederheid. De toeschouwer vertaalt. Dat is een reflex.
Het poppenspel is universeel.'

Citaten uit mijn gesprek met Feike:
-'Kunst heeft onwillekeurig een commentaar op het leven in zich. Het heeft iets beschouwends, je kan vorm geven aan een dieper gevoel of gedachte.
Poppen zijn daar geschikt voor omdat ze elementair zijn. Poppen kunnen niet anders dan elementair zijn, anders kan je net zo goed een foto maken.'
-'Poppenspel is naief en zuiver, daar appeleert het aan. Het sluit aan bij kinderen. En voor volwassenen is een pop vertolking van verlangen, hoop.'
-Een voorwaarde voor poppenspel is dat je contact en interesse in het metier zelf hebt.' Bij zijn laatste werk is hij vanuit kleur begonnen. Hij had lappen met verschillende kleuren rood die hem inspireerden en vanuit daaruit kwam hij op herfst en ging er andere kleuren bij gebruiken en onder andere vormen van bladeren ging maken en de beweging een betekenis kreeg.
-'Wim Kan had ooit in een show een pop die te echt was waardoor het niet werkte. Het is dan een afgietsel en verder niet interessant. Als je als maker laat zien dat het een pop is, kan je er als toeschouwer in mee gaan.
De toeschouwer ziet dat het niet echt is, ziet wat de bedoeling is. Het is maar een pop. Die tegenstrijdigheid zorgt dat het boeiend is, door een voortdurend conflict in het hoofd van de toeschouwer.'
-Ik vroeg hem of een pop zonder beweging theater kan zijn. Zijn antwoord daarop was dat chinese standbeelden statisch zijn, maar toch indrukwekkend.
-Daaruit voortvloeiend kwam hij met dat hij in een voorstelling van Neville Tranter zijn poppen statisch vond, maar dat Nevil zelf dramatisch was/de dramatiek maakte.
-'Geef de pop een concrete situatie. Bijvoorbeeld: Als het een gevangene is, dan is er dus iets waardoor het gevangen is. Laat dat zien, de gedachte die je hebt bij wat je wil maken, moet te zien zijn en mag groot zodat het helder is. Zo zuiver als de gedachte en dus de pop zelf.'